Узяўся днямі чытаць кнігу Ермаловіча пра гісторыю Беларусі з самых далёкіх часоў. Аказваецца, продкі нашыя сваімі плямёнамі тапталіся на нашай зямлі ўздоўж і ўпоперак. І там, дзе сяліліся, называлі паселішчы імем свайго племя. Крывічы – Крывічамі, драгавічы – Драгічыным якім, дайнова – Дайновай, славены - Славенямі. Карацей, алгарытм ясны. Адклаў я кніжку, зірнуў на мапу, і як хто скіраваў мой позірк на сьціплы шэраг раней незаўважаных літарак паўзь лінію згіну – «Чыкі».
Чыкі!!!
Потым зірнуў на вуліцу – вецер дрэвы гне. Сама тое надвор’е.
Паглядзеў на гадзіньнік – нешта каля 15-ці. Сама той час, каб накруціць пад сотню кэмэ па незнаёмай мясцовасьці.
Першае адкрыцьцё чакала адразу за аркай у выглядзе парыву ветру. Лёгкі ровар – гэта і лёгказьдзімальны ровар. З горкі да Пцічы круціў пэдалі. Крыўдна. Каб не прыцягальныя Чыкі – псыхануў бы ды павярнуў бы назад. Вось што значыць мэта.
Другое адкрыцьцё чакала пры канцы Паповічаў. Мой «гібрыд» жахліва едзе па хоць троху рыхлай дарозе. За асфальтам пачалася ня тое каб пяшчаная, а хутчэй пыльная дарога, вось толькі слой пылу быў да абадоў, а дзе і болей, ды шчэ пад горку. Дык вось круціўся я па той дарозе, як камбала ў акварыюме. Прывяла мяне гэтая пылюка да раздарожжа з глыбачэзнай ямінай. Лішне казаць, што ні яміны, ні раздарожжа на мапах (а я з сабой пасьля колькіх гісторый важу пару мапаў - з рознымі зьвесткамі :) не было. Падзівіўся я на той марсіянскі кратэр, ды і ўзяў улева. А то ж – па мапе акурат зьлева Чыкі. Дарога йшла роўна і з горкі, і было з той горкі відаць, што губляецца тая дарога недзе ў полі. Дзякуй горцы. Завярнуўся я ды паехаў назад шукаць іншай левай павароткі.
І тут мяне спаткала трэцяе адкрыцьцё. Грунтоўка была зголеная-расчышчаная-зрэзаная нейкім клапатлівым трактарам. Ляцелася па ёй ня горш як па асфальце, тым больш што каляіна была не разьежджаная – няма дурных.
Левая паваротка была трошку замаскіраваная. Пачыналася яна ад аб’езду нейкай даўно высахлай балаціны. То бо асноўная дарога ішла проста, але шчэ быў аб’езд, і во з гэтага аб’езду ішла адразу долу тая самая дарога на Чыкі. У аб’езд гэны я завярнуў чыста інтуітыўна.
І тут перад маімі вачыма адкрылася панарама Чыкаў. Скажаце, нічога цікавага – звычайныя дамы, і тыя з гародаў, звычайнай вёскі. Але ж тое Чыкі!
У Чыках аказаўся шчэ асфальт, крама, і нейкае вадасховішча з загадкавай дзіркай пасярэдзіне, у якую сьцякала вада. Мо хто ведае, што гэта за дзіва такое?
Пры канцы вёскі я з жахам пабачыў, што шыльды з сакральнай назвай няма. Я не паленаваўся, вярнуўся да крамы – таксама ніякіх знакаў прыналежнасьці. З сумным настроем паехаў далей. Бо нібы й быў у Чыках, а як дакажаш?
Сум і паняверка цягнуліся ажно два кілямэтры раструшчанага ў каменную труху асфальту. Але ўзнагарода была шчодрай. І ўказальнік табе двухбаковы, і прыпынак – і ўсё з чатырма чароўнымі літарамі.
З чвэрць гадзіны сьвятлавога дня сышла на фотасэсію.
Ад павароту на Чыкі я ляцеў як на крылах! Вецер з парывамі быў якраз у сьпіну. Недзе між Дворышчам і Фрунзам (хто ведае, як яно называлася па-нармальнаму? Во менскі пас. Дружба насамрэч Гнілавічы, і мікрараён там будзе Гнілавічы насамрэч, ну ня Дружба ж, чэснае слова) я ўпершыню ацаніў наяўнасьць восьмай хуткасьці, да якой раней ніяк ня мог дабрацца. Дзьве з чатырох машын, што мяне абганялі, потым сьцішваліся – відаць, замяралі, зь якой хуткасьцю нясецца гэты шумахер.
У Плашаве дзеці спыталіся ты хто? Сапраўднае вясковае пытаньне. У вёсцы ты абавязкова мусіш быць ці хто, ці чый.
За Плашавым мяне чакаў шчыльны трафік на трасе Койданава – Заслаўе і бакавы вецер. Пятае адкрыцьцё было ў тым, што бакавы вецер значна горшы ад сустрэчнага, асабліва на вузкай дарозе, у сэнсе – на дарозе, дзе некаторым аўтамабілістым вузка.
Шостае адкрыцьцё было ў тым, што вецер можа быць сустэчным, нават калі ехаць зваротнай дарогай. Гэта і называецца «пераменных напрамкаў».
Пасьля шыльды «Менскі раён» стаяла шыльда «Заслаўе – 12 км». О, адкрыцьцё Чыкаў трэба адзначыць візытам у Заслаўе. Але ж па гэтай трасе я ўжо езьдзіў, а тут, трошку лявей, ёсьць яшчэ адна такога ж колеру з возерам, вакол якога добрая дарога. Вось што сказалі мне абедзьве мае мапы. Таму з-рад шыльды «Менскі раён» я паехаў у пясок гравійкі на Навасельле. Адкрыцьце сёмае – амартызатары прыдуманыя якраз для гравіек.
У Чачкаве пачаліся загадкавасьці. Па-першае, белыя бардзюры. Яшчэ з тых часоў, як я зялёным школьнікам ВЫПАДКОВА ЗЗАДУ заехаў у ваенную частку (няйнакш, сакрэтную) зь белымі бардзюрамі, і дзе дзяжурныя на КПП пагражалі мне ледзь ці не расстрэлам за шпегаўство (во!), у мяне белыя бардзюры выклікаюць трывогу. Потым былі саўсём прадзьвінутыя дзеўкі «Может, вазьмьйош пакатацца», потым доўгі бэтонны плот у лесе, потым млявы заяц проста ля дарогі (ці дурны, ці п’яны)…
Але мае заклапочаньні перарвала восьмае адкрыцьцё – колер дарогі яшчэ нічога ня значыць. Дарога Навасельле – Заслаўе аказалася гравійкай. Вёскі ўздоўж гравіек глядзяцца гэтак ненатуральна… Аўтобусныя прыпынкі, зарослыя пустазельлем …
Асфальт вынурнуў з-пад пяску акурат каля Крыловіцкага вадасховішча, дзе я намеціў сабе грунтоўны перапынак і перакус зь мінэралкай і чакалядкай.
Але ж каб гэтак шанцавала! Дарога на левы бераг была перагароджаная «цаглінай», далей праз кожныя колькі мэтраў шыльды «Запретная зона! Проход и проезд к воде строго запрещен!». Вось табе бабка і юр’еў дзень. Еду, гляджу, цудоўны пэйзажык, надвячорак, вялікая вада, і каб хоць адна сьцежка! Ніхто ня ходзіць, і ня езьдзіць – ну то відаць і сапраўды нейкая адцураная зона. Вось толькі мапы пра гэта нічога ня кажуць. Мо хто ведае, чым так правінілася Крыловіцкае вадасховішча, што туды людзей не пускаюць?
Потым зноў была бэтонка, я ўжо пачаў думаць, што спаць буду вось так, торгаючыся – дыб-дыб, дыб-дыб.
Перад Варашыламі дарога на адной мапе скончылася, на другой засталася. За пыльнымі і пустымі Варашыламі былі пыльныя і пустыя Дзічкі, дзе на гары над азярком стаяла дзявятае адкрыцьцё – чым глушэйшы край, тым шыкоўнейшыя харомы.
За Дзічкамі на мапе дарога йшла далей, а ў рэальнасьці ўпёрлася ў раздарожжа і скончылася. Раздарожжа псавала мне пляны, і я завярнуў у першы незарослы травой правулак улева. Правулак вывеў мяне да пясчанага кар’еру — мяне, тонкаколага, які зарываўся ў абы-якой пылюцы – ў пясок. Другая яміна за паўдня. Дарога нырцавала ў кар’ер, потым узьбіралася на той бок, але такі фокус быў пад сілу якім КРАЗам, а мне праз тыя дзюны перабірацца было з паўгадзіны.
Званок: «Ты дзе?» «Ды так, КАТАЮСЯ ТРОХУ.» «Ну глядзі, ДАЛЁКА НЕ ЗАЯЖДЖАЙ». Дзякуй мабільнай сувязі за ўсе ейныя ілюзіі, якімі так прыемна карыстацца.
Справа на дарозе чырванеў нейкі легкавік. А што рабіць нейкаму легкавіку чорці ля якога кар’еру недзе пад Заслаўем? Вырашыў не шукаць адказу і паехаць улева. Дарога скончылася, як толькі я выбраўся зь пяшчанай горкі. Засталася адно ўтравелая каляіна з шкілетамі машынаў. Еду: з аднаго боку рака, зь іншага – пяшчаная гара. Улез у нерат, называецца. Ды тут выскачыў на нейкую горку і пабачыў званіцы і коміны Заслаўя. І адразу – дарога, асфальт, моладзь, дзеўкі, шашлыкі – горад блізка.
Пафоткаў вячэрнюю заслаўскую царкву, выпіў апошнюю мінэралку і выправіўся да Менску. Вецер, ясна красна, перамяніўся , каб сустрэць мяне сяброўскімі парывамі. Калі выбраўся зь лесу, стала зусім ніяк. Дарога звузілася, вецер зьвярэе ва ўсю моц. Збочыў на першую вуліцу Ратамкі. Аёечкі – а чыноў, а службовага транспарту ля катэджаў! Здаецца, з Ратамкі да Кунцаўшчыны ехаў цэлую вечнасьць. Ветравое катаваньне было зьверскім. Спроба разгону з гары каралася парывамі з усіх бакоў.
Дзякуй Менску за тое, што ён такі вялікі і шчыльны. Толькі таму я не сканаў ля мэтра «Каменная горка», а дабраўся дахаты. Нават піва здолеў купіць.
Гэта ж каб такое ды не адзначыць…
было 2 траўня
7.5.06
самая сымбалічная пакатушка
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment