нацдэмаўшчына

Дужа забаўны артыкул Юр'я Пацюпы, рэальна крутога чэла, ляўрэата прэміі «Ўнёсак году» (каб жа такая была) у шостым «Архэ». Дык вось, расказвае Пацюпа пра слоўнік сынонімаў аўтарства Шведава, расказвае цікава, пазнавальна, часам — сьмешна. А ў суме — сумна.

Але я ад душы нарагатаўся на пераліку «сынонімаў»:

педэраст — гомасэксуаліст, педафіл, гей, галубы; пена — наноснае, наносы, бруд; дэкаданс, субкультура, андэграунд; пэрыфэрыя — глуш, цемра, дзірка, правінцыя; прынтэр, сканэр, графаманіпулятар;

Юры Пацюпа піша тарашкевіцай, а С.Шведаў — наркамаўкай. І я б не зьвяртаў на гэта ўвагі, каб ня ўсчатая на пустым месцы Нашай Нівай & газэтай «Свабода» дыскусія пра мусовасьць пераходу на адзіны правапіс у выглядзе наркамаўкі 2007-edition, і прадказаньні раптоўнай павальнай граматнасьці, як адзін з найгалоўнейшых арґумэнтаў “узьяднаньня”. Карыстальнікам тарашкевіцы закідаецца, што яны трымаюцца нейкіх дурных прынцыпаў, згадваюць прэамбулу, дзе наўпрост кажацца пра лягчаньне, зьбядненьне беларускай мовы, маўляў колькі ўжо гадоў прайшло, маўляў, “перазацьверджаньне” ў дэ-юрэ незалежнай Беларусі касуе шлейф ґвалту й калечаньня.

Каб жа так! Ад 1933-га, цалкам у адпаведнасьці з камісарскай прэамбулай, мова "збліжаецца", сохне, бяднее, чэзьне й набліжаецца да “мовы шырокіх мас пролетарыяту і бядняцка-серадняцкага сялянства”. І тэарэтычна слушная тэза “гэта толькі правапіс” у нашай рэальнасьці не працуе. Карыстальнікі наркамаўкі, за рэдкім выняткам, адкідаюць ня толькі мяккія знакі, адкідаюць таксама “рызыкоўную”, кідкую, рэдкую, сакавітую, сваю лексыку, і таму навукова аблудны выраз “размаўляць на тарашкевіцы” ў Беларусі мае рэальны сэнс.

Сёньняшняя наркамаўка нясе і несьці будзе закладзеную камісарамі ў 33-м місію, яна нібыта цісьне сваім гранітам на мову зацятага адэпта, закрытага для розных “вычварэнстваў”.

Інакш як разумець тое, што “Свабода” прайшла імклівы абвал з наркамаўкі ў расейшчыну.
Інакш як разумець, што “Рацыя” ў пагоні за граматнасьцю перайшла на наркамаўку і проста засыпалася русізмамі што ў лексыцы, што ў скланеньнях.
Інакш як разумець, што спадар Шведаў уводзіць у мову процьму русізмаў, але абыходзіць бачком беларускія рэсурсы, я ўжо не кажу пра ўласна навуковы правал.
Інакш як разумець, што ў кніжцы для першаклясьніка, падарунку прэзыдэнта Беларусі, дзе тэксту па два сказы на старонку, сказы тыя напісаныя паводле правіл, якія першаклясьнік за ўсю школу нідзе не сустрэне: “Помнік Францыску Скарыне”, па+давальны (замест меснага)?

p.s. і пры канцы яшчэ адна падборка цытатз форумаў НН: "Мы гэта абмяркуем i Вам паведамiм, якiм правапiсам пiсаць цэтлiк на атрыманне паштовых перводау."; "Вырашайся - карыстай СУЧАСНЫ правапіс і ПАТРАБУЙ таго ад астатніх. Прыкметай сталай нацыі будзе ўвядзенне адказнасці за НАЎМЫСНАЕ СІСТЭМАТЫЧНАЕ парушэнне зацверджаных правілаў правапісу. Не трэба чакаць захадаў ад дзяржавы - гэта зараз могуць дастасоўваць адміністратары форумаў і ўладальнікі вэб-дзённікаў. АДЗІНЫ правапіс - АДЗІНАЯ нацыя.", ""Тарашкевіца" - фетыш маргінальнае свядомасці, што хваравіта перажывае свой аўтсайдэрскі стан, Шаноўным "філёлягам" варта скіравацца да "псыхоляга"."