pra dukty: Віцебск у раварыстычных апавяданьнях-5.

Апошняя вандроўка па Віцебску — разьвітальная. А значыць трэба за адзін дзень пабываць усюды, дзе не пасьпеў пабываць.

За Полацкім рынкам, які, лічы, цэнтар, доўгі пад'ём аж да самай гарадзкой мяжы. Нездарма гэтай вуліцы далі касьмічную назву Цітова. За трамвайным кальцом — савецкі помнік на месцы лягера сьмерці. Цяпер ля яго паставілі аграмадны мэталёвы праваслаўны крыж. Ад гэткага індустрыйна-рэліґійнага ґіґантызму трошку ніякавата.

			Празь віцебскую прыватнасэктарную глухамань Мішкава, індустрыяльную глухамань Чэпіна, мікрараённую глухамань Цераспольле, перайначаную на малдаўскі лад — Ціраспаль, прыехаў у Лужасна. Мястэчка, узорнае настолькі, што сюды возяць розныя абласныя й рэспубліканскія алімпіяды. Калі зрабіў пару кадраў старой усьпенскай царквы, адтуль выйшаў дзядзька з барадой і пацікавіўся, ці ёсьць у мяне блага славеніі. Прамаўчаў і фоткаў сабе далей.

			Стары будынак аграрнай вучэльні. Сваё прызначэньне за стагодзьдзе так і не памяняў. А сымпатычны будынак побач у парку, на якім красуецца сіняя шыльда «Пошта БССР», прыходзіць у заняпад.



Праз самую доўгую гарадзкую вуліцу імя няіснага гораду, Ленінградзскую кірую ў віцебскі цэнтар, дзе недалёка ад амфітэатру ёсьць цалкам вясковая вуліца Працы, якая заканчваецца баскетбольным кальцом.

	Пад кальцом — сажалка і курган у памяць загіблых на 2-й сусьветнай, каля якога пасуцца два статкі гусяў. Далей — плаціна на Віцьбе, якая колісь была звычайным інжынэрным збудаваньнем, пра якое ведалі толькі самыя цікаўныя гарэзы. Цяпер на берагах расьліннасьць панішчылі, а плаціну й берагі «аблагародзілі»: паставілі масткі, паклалі асфальт і, чамусьці, спусьцілі дарогу з вуліцы. Цяпер бачныя ня толькі віцебскія краявіды й берагі, а і мэнталітэт віцебцаў.

Даехаў па Віцьбе амаль да Журжава і павярнуў на Пескавацік. Па 6-й з 13-ці Ліній ускараскаўся на гару ля вёскі Альгова, якая ніяк ня ўвойдзе ў Віцебск, у адрозьненьне ад бясконцых лецішчаў, у якіх я нарэшце заблукаў і каб не мясцовыя бабулькі, якія паказалі сьцежку, у якой можна было праціснуцца толькі па чарзе з роварам, падарожжа магло б зацягнуцца.

Выехаў ва Ўланавічы і павярнуў на любімую дарогу дзіцячых пакатушак: празь Бібіраўку й Казіміраўку ў Мазурына. Няслабы крук. Між Бібіраўкай і Казіміраўкай стаіць хатка на курынай назе. Шэдэўр дачнай архітэктуры.

За Казіміраўкай, перад Мазурынам, у лесе — нашы роварныя горкі. Ня ведаю, каму першаму прыйшла ідэя зьехаць з дарогі й паскакаць па купінах, але ідэя хутка заваявала Пескавацік. Калісь вечарам тут зьбіраліся цэлыя каманды. Самае прыемнае, што і сёньня горкі не зарасьлі й радуюць сьвежымі тармазнымі траекторыямі.

		Калісьці самы папулярны гарадзкі парк Мазурына, калісьці імя Савецкай Арміі зарастае. Атракцыёны якія пазносілі, якія не працуюць. Зьнесьлі таксама самалёт і параход, якія былі ці то помнікамі, ці то забаўкамі. Танцпляцоўка зарасла травой. Маё пакаленьне, бадай, апошняе, якое бачыла гэты парк у часы росквіту.

			Што не зьмянілася, дык гэта клюмба на разваротным кальцы аўтобусаў, аўтобусы на якім цяпер не разварочваюцца, і помнік невядомай валюце.

			За Мазурынам — поле ўперамешку з хвоямі з назвай Вадаканал. Тутсама — пескавацінскі пляж з ратавальнай станцыяй. Еду ў цэнтар па ўзьбярэжнай сьцяжынцы.

	Каля школы разганяюся й пералятаю на ровары рачулку. Тут на схіле з вайны стаіць дот, а бункер непадалёк — зруйнавалі. Відаць, каб розныя падшыванцы, як колісь мы, ня швэндаліся па ім з паходнямі.

Збочваю на сьцежку, якая падымаецца да вуліцы Грыбаедава. П'ю вады з калонкі ля царквы адвэнтыстаў сёмага дня й кіруюся ў цэнтар, да вакзалу…